De mens achter dragqueen Krietjur: “Vintage couture ademt drag"

In het dagelijkse leven wandelt de Gentse Daan Dekeyser (23) (hij/hem, die/hun) door de straten van de Arteveldestad in relatieve anonimiteit. Maar als zijn ijzingwekkende dragqueen-alter ego Krietjur – spreek uit als creature – het podium betreedt, zal iedereen het geweten hebben. En wat de zelfverklaarde ‘kwaadaardige feeks’ van bijna twee meter uniek maakt, is dat ze zo goed als altijd arriveert in glamoureuze designer vintage. “Hier zit ik dan: met een lege bankrekening en een volle kast. Maar ik heb er geen seconde spijt van.”

Ik weet ik niet goed wat mij te wachten staat als ik de trap opklim naar het appartement van Krietjur, de ‘keizerin’ van de duisternis. Maar mijn zenuwachtigheid valt meteen van me af als een vriendelijke, misschien wel verlegen glimlach me begroet aan de andere kant van de deur. Daan is bijna onherkenbaar. Er komt een korte uitleg over welke fluisteringen mij hebben bereikt: iets over een dragqueen met een passie voor vintage. “Je bent aan het juiste adres”, zegt de gastheer terwijl we ons installeren op de zitbank. “Stiekem droom ik er zelfs van om later mijn eigen vintagewinkel te openen.” Wat ik nu nog niet weet, is dat de woonkamer na anderhalf uur bezaaid zal zijn met luxueuze jurken en kostuums. En ook een paar rode stiletto’s in maat 46.

Wat betekent drag voor jou?

"Het is een uitlaatklep voor mijn passie voor mode, make-up en performance art. Mijn alter ego is een extensie van mijn identiteit – een uitdrukking van mijn creativiteit en ‘vrouwelijkheid’. We geven elkaar ook wel eens de geuzennaam ‘travestiet’, maar het is een misvatting dat queens meestal mannen zijn die een glitterjurk hebben aangetrokken en boa’s om hun nek hebben gedrapeerd. Er zit zoveel meer achter: het is een kunstvorm op zich, een spel met persoonlijkheid. Drag is altijd een politiek statement geweest, maar slogans scanderen of met vlaggen wapperen is niet aan mij besteed. Ik wil vooral de schoonheid van de transformatie laten zien.

"Het publiek wordt wild, want drag is aanstekelijk. Ik mag gaan en staan waar ik wil. Het klinkt decadent, maar ik kan in iemands mond spuwen of water over hun hoofd kappen zonder protest. ‘Ja, meer!’, roepen ze dan."

Maar beauty is pain. Je hebt blaren door de hakken, je edele delen zijn getuckt, je middel wordt samengedrukt door een strak korset, en dan is er nog de warme pruik. Achter de schermen is het niet zo glamorous als iedereen denkt. Het is soms een zootje. Dan sta je daar in de backstage te stinken als het tijd is om je volgende outfit aan te trekken. Om dan snel je make-up bij te werken, het podium weer op te komen en te doen alsof er niets aan de hand is (lacht)."

En toch doe je het elke keer weer.

"Het kost uren om je op te maken, maar het is altijd de moeite waard. Zo extravagant kunnen en mogen zijn, dat gevoel is onbeschrijfelijk. Mensen laten zich ook meer gaan omdat ze weten dat dragqueens toch met alle aandacht gaan lopen. Het publiek wordt wild, want het is aanstekelijk. En ik mag gaan en staan waar ik wil. Het klinkt decadent, maar ik kan in iemands mond spuwen of water over hun hoofd kappen zonder protest. ‘Ja, meer!’, roepen ze dan (bloost)."

Zoveel bekijks, daar heb je tonnen zelfvertrouwen voor nodig, lijkt me.

"Een gezonde dosis. Al was dat bij mij niet altijd zo. Ik herinner me dat ik de moed bijeen moest sprokkelen voor mijn eerste playbackshow. Omdat ik er niet meer aandurfde, heb ik maar één nummer gebracht. Het was fantastisch om in het middelpunt van de belangstelling te staan en al die lof te krijgen van het publiek. Je hebt het gevoel dat jij – the queen of the night – de wereld aankan. Nadat ik mijn koudwatervrees overwonnen had, is het steeds makkelijker gegaan. Het devies is nu ‘het podium op, de diva uithangen, en me amuseren.’"

EEN BESCHEIDEN BEGIN

Met collectief House of Lux sta je mee aan de wieg van de Gentse dragscene. Hoe voelt dat?

"Vrij onwezenlijk. Eerlijk: ik vergeet dat wel eens. Soms schrik ik ervan dat Theo (alias Mauve Lux), note Jérôme (alias Susan from Grindr) en ik kleine beroemdheden zijn geworden. Maar ik ben uiteraard trots dat de community in Gent zo bloeit. Het is alsof we de peettantes zijn van de queens hier. "

Jullie komen van ver, neem ik aan

"Het begin was bescheiden. Na een binge van RuPaul’s Drag Race in 2018 hadden we het idee om in drag te gaan voor vrienden in de woonkamer van Theo. Gewoon voor de leut. Ik had nog nooit met make-up geëxperimenteerd, alleen maar wat geschilderd in het middelbaar (lacht). Toen hadden we ons nooit kunnen voorstellen dat het zou uitgroeien tot wat het nu is: met samenwerkingen, privéboekingen, fotoshoots, en feestjes. Ons laatste feest ‘Fetch’ was zelfs in drie minuten uitverkocht."

HEROINE CHIC

Was je entourage geschokt door je metamorfose?

"Totaal niet. Mijn ouders waren eerst een beetje sceptisch maar toen ze me aan het werk zagen realiseerden ze zich dat het om meer gaat dan mannen in een kuisschort. Nu komt heel mijn familie naar de shows. Zelfs mijn oma zat al een paar keer in de zaal en vond het geweldig. Net als de oma van Mauve, die helemaal opgetut toekwam, net terug van de kapper en met nieuwe gelnagels. Als mijn nichtjes komen kijken, zeggen ze vol bewondering: ‘het zijn net prinsessen.’ Al doen ze dat minder snel bij mij door mijn persona."

Je alter ego heet Krietjur. Wie is ze?

"Mauve is officieel de moeder van ons huis, Susan is de gekke tante die iets te veel rode wijn drinkt, en ik ben de evil queen die iedereen vuil aankijkt. Krietjur is een combinatie van Morticia Addams en Naomi Campbel, met intimiderende harde contouren. Ik ga een beetje voor een heroin chic-look. De term komt uit de modewereld van de jaren negentig toen ‘hoe dunner, hoe succesvoller’ de regel was. Alles moet ‘af’ en ‘clean’ zijn. Daar kruipt veel werk in, dus op feestjes mag niemand mij aanraken (lacht).

"Krietjur is een fantasie. Ik ben niet zo decadent als zij, of zo monsterlijk, maar een masker is het niet. Het is een uitvergroting van mezelf, een apart stuk van mijn persoonlijkheid. De meeste queens willen pretty zijn – zo vrouwelijk mogelijk, blond haar, big boobs, tiny waist, een strak danspakje – maar dat interesseert me niet. Mijn unieke stempel is het donkere. "

En vintage ook, heb ik begrepen.

"Sommige mensen verzamelen postzegels, ik verzamel designer vintage uit de eighties en nineties. Met een voorliefde voor de Parijse modewereld. Ik had nooit verwacht dat het zo’n obsessie zou worden. Drag heeft de aanzet gegeven. In mijn punkachtige beginfase kocht ik mijn vrouwenkleren nog in winkelketens, maar ik had nooit voeling met die kledij. Het was ongeïnspireerd. Als ik andere queens in vintage zag performen, vroeg ik me meteen af: ‘Waar kan ik dat vinden?’ Ik was op het punt gekomen dat ik geen zin meer had om kleren te kopen in de Zara of iets te bestellen op ASOS, om dan telkens de helft te moeten terugsturen.

"Geloof het of niet, maar de meeste van mijn aanwinsten heb ik gevonden op Vinted."

Nu jaag ik op vintage stuks die ik kan aantrekken op shoots en kan verwerken in mijn acts. Ik zoek in tweedehandswinkels naar blazers of rokken met een drag-gehalte, die ik vol kan hangen met veiligheidsspelden. Ik struin zowat elke dag het internet af op zoek naar oude stukken van couturehuizen. Het is machtig om zoiets op de kop te tikken. Geloof het of niet, maar de meeste van mijn aanwinsten heb ik gevonden op Vinted (een online marktplaats voor tweedehands, red.). De iets duurdere pre-loved designerstukken zoek ik op Vestiaire Collective of 1stDibs."

Voor zulke stuks moet je wel diep in de buidel tasten.

"Het heeft een prijs, natuurlijk. Ik heb een paar stukken heb waar ik makkelijk 500 euro voor heb neergelegd, maar dat heb ik ervoor over. De kwaliteit en de artistieke visie van die kledij is niet te vergelijken. Ik kies ook zorgvuldig wat ik mee naar huis neem en wat niet, hè. Maar soms moet je gewoon je kans grijpen, want designer vintage is niet altijd makkelijk te vinden. Voor mijn eerste stuk ben ik nog naar Nederland gereden, samen met Mauve. Ik heb toen 375 euro betaald, om nog te zwijgen over de kost van brandstof.

Hier zit ik dan, vier jaar later: met een lege bankrekening en een volle kast (lacht). Maar ik heb er geen seconde spijt van. Daarbij: je kan het zien als een investering, want de waarde van die stuks blijft stijgen. Ik ben al vaak op schatten gebotst die voor een fractie van hun waarde over de toonbank gingen. Het is leuk om te weten dat iets waar je 100 euro voor hebt neergeteld, online te koop staat voor 2000 euro. Maar ik ga mijn stuks niet verkopen, hoor. Vergeet het."

De liefde voor het design is onmiskenbaar, maar het is ook tweedehands. Wat maakt dat zo aantrekkelijk?

"Het spreekt tot de verbeelding om te weten dat het al een leven heeft geleid – om letterlijk een stukje geschiedenis aan te hebben. De geschiedenis van het modehuis en de ontwerper wekken mijn interesse, maar ook de vrouwen die stuks van ontwerpers zoals Hervé Léger of Claude Montana kochten, zo’n 30 of 40 jaar geleden. Ik beeld mij altijd in wie ze zouden kunnen geweest zijn. Voor mij zijn de nineties niet alleen het hoogtepunt van de modegeschiedenis, maar ook een fascinerende periode qua muziek, architectuur, en technologie. Ik heb een soort nostalgie naar een tijd waar ik meer bewust van wilde meemaken. Misschien idealiseer ik het als een periode van vrijheid aan het einde van een millennium."

MONSIEUR MUGLER

Heb je een favoriet vintage stuk?

"(Daans ogen lichten op). Het zijn stuk voor stuk prized possessions, maar… (Hij verlaat de woonkamer en komt terug met een zevental kledinghoezen, die hij één voor één openritst). Dit is allemaal van mijn favoriete ontwerper Thierry Mugler, die jammer genoeg eind januari is overleden. De tijdloze cut, de patronen, de afwerking… Het vakmanschap is prachtig.

Ik heb ongeveer zestien Muglers, waaronder een paars kostuum uit zijn duivelcollectie. Het plan is om daarin ooit een nummer te brengen van de boze koningin van Sneeuwwitje, misschien met een latex cape. Het zwarte kostuum is een van mijn pronkstukken. Het heeft al zijn handelsmerken: een wespentaille, brede schouders, de asymmetrie, de ‘onnodige’ details die het stuk tot een hoger niveau tillen. De theatraliteit, de decadentie en het plezier druipt ervan af. Het ademt drag. Dat meer en meer queens hem dragen lijkt me geen toeval."

Is het geen helse opdracht om kleren te vinden in jouw maat?

"Dat is niet evident. Mugler was een idealist die zijn tijd vooruit was. Hij is altijd inclusief geweest naar grote vrouwen toe. Dat hij zwaardere modellen en trans vrouwen op de catwalk liet lopen was grensverleggend. Af en toe heb je chance – zoals bij Mugler – maar het als iemand van een meter negentig is het echt zoeken om een rok te vinden die tot aan de grond komt. En ik heb schoenmaat 46, dus voor mijn hakken moet ik naar een speciaalzaak.

Een paar maanden terug ben ik beginnen naaien zodat ik tweedehandsvondsten die te mooi zijn om te laten gaan nog zou kunnen bijwerken of opleuken. Samen met een vriendin – een ontwerpster – heb ik ook al kledij op maat gemaakt. Kijk… (Hij haalt een duivelse jurk boven gemaakt uit dik zwart fluweel)."

Welke stukken wil je in de toekomst zeker nog aan de collectie toevoegen?

"Een stuk van enfant terrible Alexander McQueen, een radicale Britse ontwerper met stukken waaruit ik veel inspiratie haal voor die van mezelf. Hij heeft niet zoveel ontworpen omdat hij vrij jong uit het leven is gestapt. McQueen is heel duur en zo goed als onvindbaar, helaas. Maar het blijft een droom.

Na ons gesprek stuurde Daan me nog een YouTube-video door. "Als je echt wil begrijpen waar mijn passie vandaan komt, bekijk dit dan eens op je gemak", zei hij.